Recent Pages:  1  2  2a 3  4  5  6  7  8

Nét Xuân Khai

Thầm lặng Xuân về lúc nửa đêm
Lay giọt sương khuya đọng trước thềm
Đánh thức cội mai già hé nụ
Khẻ khàng xuân bước nhẹ êm êm..

Lời Nguyện Cao Đẹp Đầu Xuân

Thích Đức Trí

Năng lực của lời cầu nguyện có hiệu ứng khi nó xuất phát từ tấm lòng chân thành và tâm ý cao thượng. Nội dung lời cầu nguyện là thể hiện lòng mong ước đi đôi với hành động lợi mình và lợi người là điều đáng tôn trọng. 

Đứng về mặt tác dụng giao cảm tâm thức thì thường được chư Phật, Bồ tát, Thiện thần gia hộ. Với người có tâm lành mạnh như thế, chí nguyện hướng thượng như thế thì ngay trong cuộc đời này cũng được các bậc thiện hữu tri thức giúp đỡ, được xã hội tán dương.

Trường hợp khác nữa là trong Phật pháp xác nhận rằng, những người tội lỗi mà biết hồi tâm hành thiện, tức là biết ăn năn sám hối, như một người học trò biết nhận thức ra lỗi lầm trước vị thầy khả kính, thì sẽ được Phật chứng minh gia hộ.

Hoặc có người gặp nhiều tai ương hoạn nạn, nhất tâm tụng kinh, niệm Chân ngôn hay niệm Phật để cho ba nghiệp thân, khẩu và ý thanh tịnh cảm ứng sức gia hộ của Phật và Bồ tát mà tai qua nạn khỏi là điều chắc thật.

Vì đó là do tâm hướng về nẽo giải thoát, tâm tương ưng với bổn nguyện từ bi cứu độ chúng sanh của các bậc thánh giả. Tức là do lòng thành cảm ứng năng lực từ bi của Tam Bảo.

Tết về, phần đông tín đồ Phật giáo đi chùa lễ Phật cầu nguyện gia đạo bình an, đời sống hạnh phúc đã trở thành tín ngưỡng quen thuộc và khá phổ biến.

Sự thực trong tâm lý chung của mọi người là cầu nguyện năm mới điều gì diễn ra cũng thuận buồn xuôi gió. Ai cũng mong rằng ước nguyện của mình sớm thành hiện thực. Từ đó, mọi người phát khởi niềm tin và nội dung cầu nguyện trình lên Đức Phật cùng các bậc thánh hiền chứng minh và gia hộ.

Người Phật tử có chánh kiến thì phải biết bày tỏ ý nghĩa và mục đích của lời cầu nguyện như thế nào mới phát huy được phẩm hạnh tốt đẹp của mình trong đời sống. Nếu chúng ta biết phản tỉnh suy xét thì những gì tốt đẹp nhất trên thế gian này đức Phật đã tự nguyện ban tặng cho chúng ta rồi, không đợi sự cầu xin tha thiết.

Tất cả có trong những lời dạy cao quý trong kinh giáo Phật đã để lại thế gian này. Giáo lý ấy dạy chúng ta sống và thực hiện từ lời nói đến việc làm với cái tâm trong sạch để tạo nhiều phước lành để có hạnh phúc, giáo lý ấy còn dạy chúng ta phải phát triển trí tuệ giác ngộ để không còn khổ đau triền miên.

Cho nên chúng ta đến chùa cầu nguyện cho mình được thực hành trọn vẹn lời Phật dạy là lời ước nguyện cao đẹp nhất trong ngày đầu xuân.

Lời cầu nguyện có hai khuynh hướng, khuynh hướng tích cực và tiêu cực.

Thế nào là lời cầu nguyện mang khuynh hướng tích cực?

Khi chúng ta đứng trước Tam Bảo phát lời cầu nguyện chân thành từ nội tâm với những mong muốn cao thượng và thiết thực, cầu nguyện cho bản thân mình và mọi người hiểu được lời Phật dạy, sống theo lời Phật dạy để có được an lạc trong hiện tại và tương lai. Sống có chánh kiến với mọi hành động của chính mình. Biết rõ nguồn góc khổ đau là vô minh và tham ái, mong muốn tu tập khéo léo để mau hết khổ, nếu tu tập mù quáng mong hết khổ cũng như nấu cát mà đợi có cơm để ăn thì thật là đáng thương!

Lời cầu nguyện thể hiện sự trân trọng lời dạy của Phật. Vì bao lâu nay chúng ta đã dại dột ham rong chơi nhiều quá, sống say chết mộng mà lạc lối trở về căn nhà chân như an ổn, nay gặp lời dạy của Phật soi sáng tâm trí nên chúng ta vô cùng trân trọng. Ví như người mù có được đôi mắt sáng nên vô cùng mừng rỡ và nguyện giữ gìn cẩn thận đôi mắt đó mãi mãi để thấy rõ sự vật trong từng bước đi vững chãi.

Chúng ta hãy suy tư về lời Phật dạy qua đoạn kinh sau: “Này thầy Xá Lợi Phất, thầy có biết rằng nếu một vị đệ tử áo trắng (vị cư sĩ) đạo hạnh biết hộ trì năm Giới pháp và tu tập bốn tâm cao đẹp (tăng thượng tâm) thì có thể đạt tới rất dễ dàng và không khó khăn gì khả năng an trú hạnh phúc ngay trong hiện tại, và biết chắc chắn rằng mình sẽ không còn đọa lạc vào địa ngục, ngạ quỷ, bàng sinh và các nẻo ác khác trong tương lai? Một người như thế là đã đắc quả Vào Dòng, không sợ còn bị rơi vào đường ác, chắc chắn đang đi về nẻo chánh giác. Người ấy chỉ cần qua lại tối đa là bảy lần nữa trong các cõi trời và người là có thể đạt tới biên Giới của sự hoàn toàn giải thoát diệt khổ. “[1]

Theo lời dạy trên thì con đường hướng đến hạnh phúc cho cá nhân gia đình và xã hội đó là thực hiện năm tiêu chuẩn đạo đức còn gọi là năm giới tại gia:

1- Không sát sanh,
2- Không trộm cắp,
3- Không tà hạnh,
4- Không nói dối,
5- Không uống rượu.

Vì đó là nền tảng cơ bản có trong mười điều thiện và các giới hạnh khác chung cho chúng đệ tử của Phật. Bất cứ người nào sống theo những nguyên tắc căn bản đó mới có khả năng sống an lạc trong hiện tại, phát triển đạo đức và tuệ giải thoát khổ đau.

Đức Phật còn dạy thêm bốn pháp quán tưởng, nhớ nghĩ để thanh tịnh hóa nội tâm:

1- Quán tưởng phẩm đức giải thoát của Phật.
2- Quán niệm về Pháp, tức lời dạy của Phật giúp chúng ta sống có trí tuệ,
3- Quán niệm Về Tăng, tức những thánh đệ tử của Phật sống phạm hạnh thực hành và truyền bá đạo giải thoát
4- Quán niệm về Giới, tức những giá trị đạo đức phù hợp với nguyên lý sống an lạc, giải thoát.

Phật dạy, người tại gia nếu thực hành năm giới và bốn pháp cao đẹp đó thì hiện tại có được hạnh phúc, không bị đọa lạc vào cảnh giới khổ đau, chắc chắn chứng thánh quả và sẽ được giác ngộ viên mãn. Đó là điều chúng ta phải tư duy và tu tập thường xuyên, không nên nghi ngờ và chạy theo các ảo tưởng mê lầm.

Thiết nghĩ, sống trong cuộc đời muôn ngàn cạm bẩy của ngũ dục như: Tiền tài, sắc dục, danh vọng, tham ăn và tham ngủ. Con người thường bị cuốn hút vào dòng thác đam mê nên tâm trí mê muội, tự tạo lấy hậu quả sầu khổ nặng nề. Lời cầu nguyện được sống theo lời Phật dạy là sự tha thiết trở về đạo lý buông bỏ đi thú vui thấp hèn để thăng hoa đời sống mình. Nếu một lòng chân thật cầu nguyện như thế thì sẽ được chư Phật, Bồ tát, Chư thiên, Hộ pháp tán thán và ủng hộ. Trong kinh thuật lại rằng, Phật thế luôn khen ngợi, tán thán những đệ tử phát nguyện siêng năng tu học theo pháp giải thoát.

Thế nào là lời cầu nguyện tiêu cực:

Lời cầu nguyện xuất phát từ lòng tham, lòng ích kỉ quên người khác đang khổ đau, cầu Phật cho mình đủ phương tiện sống theo đam mê, suy thoái đạo đức cá nhân, gia đình và xã hội. Như cầu nguyện buôn bán mua may bán đắt, đánh thắng nhiều ván bài, cầu trúng số để trở nên giàu có để tha hồ hưởng thụ. Sự thực, một người khi có tiền tài vật chất mà không có đạo đức và trí tuệ thì càng rơi vào cuộc sống tội lỗi và khổ đau nhanh chóng hơn những người nghèo khó. Nếu Phật chứng minh cho những lời cầu nguyện tiêu cực đó thì Phật không có lòng từ bi bình đẳng hay sao? Nên hiểu rằng Đức Phật không bao giờ mong người này thắng kẻ khác thua, cho người này gặp may kẻ kia gặp rủi, cho người này được kẻ khác mất. Những lời cầu nguyện đó chắc chắn Phật và Bồ tát không khen ngợi mà còn quở trách rằng những tâm niệm như thế là quá ư khờ dại!

Đức Phật chúng ta vốn xuất thân từ dòng dõi đế vương, sống trong quyền uy, cung vàng điện ngọc, vợ đẹp con ngoan mà ngài từ bỏ và xuất gia. Khi giác ngộ, Ngài còn dạy cho con trai là La Hầu La cùng dòng tộc xuất gia tu đạo. Ngài không khuyên con trai mình ở đời để kế vị đế vương, hay không khuyên dòng tộc sống đời để hưởng thụ vinh hoa phú quý. Phật dạy, đời sống tiện nghi, giàu sang chỉ là sự hưởng thụ tạm bợ, chỉ có trí tuệ và đạo đức mới giúp con người và nhân loại ra khỏi vũng bùn vô minh và sầu khổ muôn đời.

Nhưng chúng ta phải hiểu rằng, mọi thành tựu đời sống hạnh phúc hay hiện tượng khổ đau con người đều do tâm tạo. Đó là biểu hiện tính chất vận hành nhân quả khách quan mà đức Phật đã dạy. Giả sử chúng ta đến chùa cầu giàu sang, cầu trường thọ mà sống với lòng tham lam ích kỉ, giết người hại vật thì làm sao có được kết quả  mà cứ dóc lòng cầu nguyện.

Trong nguyên lý nhân quả, muốn sống lâu và giàu sang phải biết tu hạnh bố thí, cúng dường, phải biết tôn trọng sự sống con người và sinh vật. Phật dạy: “Người đời nay sống lâu, là do đời trước có từ tâm. Người đời nay chết non, là do đời trước hay sát sanh. Người đời nay giàu to là đời trước hay làm hạnh bố thí.”[2] Một khi người Phật tử tư duy và thiền định, học kinh Phật thuyết về Thiện ác nhân quả thì tự nhận thức được rằng: Hạnh phúc có được do từ tấm lòng hiến dâng và ban tặng cho đời những điều tốt đẹp mà chúng ta có được, chứ không do cầu xin van vái.

Do vậy, điều cầu mong chính đáng và thiết thực của chúng ta là được sống trong giáo pháp Phật dạy:

“Không làm mọi điều ác,

Thành tựu các hạnh lành,

Tâm ý giữ trong sạch,

Chính lời chư Phật dạy.” [3]

Câu kinh trên đã tóm tắt nội dung lời Phật dạy trong các Kinh điển, hàm chứa ý nghĩa Giới-Định-Tuệ là con đường thành tựu đời sống phước đức, thành tựu đời sống trí tuệ giải thoát khổ đau sanh tử luân hồi.

Như vậy, người học Phật không mong cầu gì hơn, không quý trọng gì hơn ngoài việc tu theo lời Phật dạy. Không những nguyện đời này và mãi mãi đời sau đều được sống theo lời Phật dạy. Vì trong giáo lý Phật để lại thế gian này là đã có đủ những phương tiện giúp chúng sanh sống an lạc rồi, chúng ta không mong ước tìm cầu điều gì khác hơn nữa. Nhận thức đúng như thế, ngày đầu xuân chúng ta đến chùa dâng lời cầu nguyện cao thượng đó thì sẽ được Đức Phật tán dương và gia hộ.

[1]Kinh ưu bà tắc (Kinh người áo trắng), số 128 của Kinh Trung A Hàm, HT. Thích Nhất Hạnh dịch.

[2] Trích từ: Phật thuyết kinh thiện ác nhân quả.

[3] Kinh pháp cú, số183. HT.Thích Minh Châu dịch.

Nguồn: ÐPNN

Mùa Xuân Vĩnh Cửu

Nguyên Hảo

Mùa Xuân đến, cả đất trời duờng như mở ra để trao cho nhau, và trao cho nhau trọn vẹn, không lý do.Và bạn tôi thường ví mùa Xuân là mùa hồi hướng khắp cả. Ðối với mùa Xuân, người ta không có lời để luận bàn. Chỉ có những ai sống trong mùa Xuân, thì hiểu được Mùa Xuân. Như lời của Trần Nhân Tông đã từng nói:

– Tự khai tự tạ tùy thời tiết

Vấn trước Ðông quân tổng bất tri

Nghĩa là:

            – Hoa tàn hoa nở theo thời tiết

Dẫu hỏi đông quân chẳng biết gì!

Hồi hướng là hạnh nguyện sau cùng trong mười hạnh nguyện của Bồ Tát Phổ Hiền trong Phẩm Nhập Bất Tư Nghì Giải thoát Cảnh Giới Phổ Hiền Hạnh Nguyện, cũng là Phẩm cuối cùng của Kinh Hoa Nghiêm. Mười hạnh Nguyện đó là:

.

1-Lễ kính các đức Phật

2- Khen ngợi Ðức Như Lai

3- Cúng dường rộng khắp

4- Sám hối nghiệp chướng

5- Vui theo công đức

6- Thỉnh Phật thuyết Pháp

7- Thỉnh Phật ở lại thế gian

8- Thường học theo hạnh Phật

9- Thuận theo chúng sanh

10- Hồi hướng khắp cả

.

Và mỗi hạnh nguyện ấy được thực hành theo cùng một phương pháp như nhau..Tất cả các Pháp giới chúng sanh phiền não không cùng tận, nên sự kính lễ của tôi cũng không cùng tận, niệm niệm nối luôn không hở, ba nghiệp thân khẩu ý không hề nhàm mỏi

.. Tất cả các Pháp giới hư không phiền não của chúng sanh chẳng cùng tận, nên sự cúng dường của tôi cũng không cùng tận, niêm niệm nối luôn không hở thân khẩu ý nghiệp không hề nhàm mỏi.

Và ..như vậy, hư không giới cùng tận, chúng sanh giới cùng tận, chúng sanh nghiệp cùng tận, chúng sanh phiền não cùng tận, sự tuỳ hỷ  của tôi không có cùng tận, niệm niệm nối luôn không hở, ba nghiệp thân khẩu ý không hề nhàm mỏi.. và tất cả những niệm niệm nối luôn không hở, không hề nhàm mỏi nầy được thành tựu trọn vẹn với sự hồi hướng khắp cả:

– Bao nhiêu phước đức cúng dường

Ngợi khen, thỉnh Pháp mời trụ thế

Tùy hỷ sám hối các căn lành

Hồi hướng chúng sanh cùng Phật Ðạo

( Kinh Hoa Nghiêm – Phổ Hiền Hạnh Nguyện)

Ðó là một sự nở hoa không cùng, và ban cho không cùng. Một niệm hồi hướng hư vậy khởi lên thì vũ trụ rung động sáu cách như các kinh Ðại Thừa thường diễn tả. Khi đó thì mỗi con người, mỗi sự vật là một đóa hoa, và mỗi đóa hoa nở thành vô số hoa, cả Pháp Giới là một vườn hoa bất tận và nghiêm tịnh( Pháp Hoa, Hoa Nghiêm). Và khi đó một mùa Xuân bất tận, mùa của sự ban cho mà không cần điều kiện, nói theo tinh thần của Phật Giáo là Vô Trụ.

Vì vậy, trong truyền thống thơ thiền Việt nam, mùa Xuân là một hình ảnh được nhắc đến rất nhiều. Mùa Xuân là mùa trong vô thường,  nhưng cũng là mùa trong vĩnh cữu. Ðạo Phật không tách rời giữa Vĩnh Cữu với Vô Thường. Con đường đưa đến niềm vui cũng là niềm vui bất tận.. Bước chân khởi đầu cũng là bước chân sau cùng, hay nói theo quan điểm Lý Tưởng  của Bồ Tát thì bước chân khởi đầu cũng là bước chân vô tận. Ðối với ÐạoPhật Mùa Xuân là viên ngọc quý thường hằng của mỗi người, mỗI chúng sanh đều không thiếu.

Thiền Sư Chân Không thuộc thế hệ thứ 16 giòng Thiền Tỳ Ni Ða Lưu Chi có dạy:

– Xuân đến Xuân đi ngờ Xuân hết

Hoa tàn Hoa nở vsẫn là Xuân

Ðối với người sống trong niềm vui Gíac Ngột hì lúc nào cũng là mùa Xuân. Nói như Thiền Sư Thiền Lão:

– Ðản tri kim nhật Nguyệt

Hà thức cựu Xuân thu

Nghĩa Là:

– Sống trong giờ hiện tại,

Ai hay năm tháng xưa.

Vua Trần nhân Tôn cũng nói đến mùa Xuân bất tận đó:

– Thế số nhất sách mạc,

Thời tình lưỡng hải ngân

Ma cung hồn quảng thậm

Phật quốc bất thăng xuân

Nghĩa là:

– Số đời trong hơi thở

tình đời trong đôi mắt

Cung ma chi sá kể

Nước Phật cực kỳ Xuân

Mùa Xuân vĩnh cữu nầy được diễn tả là một pháp giới được trang nghiêm bằng hoa. Nhưng pháp giới vượt ra ngoài không gian và thời gian đó, nhiều khi cũng chỉ nằm trong một đóa hoa mai lẽ loi của một Thiền Sư, vì trong đóa hoa nầy chứa đựng cả ba thời quá khứ, hiện tại và vi lai, và mùa Xuân vẫn luôn hiện hữu trong mọi lúc:

– Xuân khứ bách hoa lạc

Xuân đáo bách hoa khai

Sự trục nhãn tiền quá

Lão tùng đầu thuơợng lai

Mạc vị Xuân tàn hoa lạ ctận

Ðình tiền tạc dạ nhất chi mai

Mãn Giác Thiền Sư

Nghĩa là:

– Xuân đi trăm hoa rụng

Xuân đến trăm hoa cười

Việc đời qua tryước mắt

Trên đầu già đến nơi

Ðừng bảo xuân tàn hoa rụng hết

Ðêm qua sân trước nở càng mai

Và khi thấy mùa Xuân nầy rồi, thì một đóa hồng đang rơi cũng làm ấm cả một tâm hồn, cũng trọn vẹn đủ cả một kiếp người. Nói như Vua Trần Nhân Tông:

– Niên thiếu hà tằng liễu sắc không

Nhất Xuân tâm tại bách hoa trung

Như kim khám phá Ðông hoàng diện

Thiền bản bồ đoàn khán trụy hồng

Nghĩa là

– Niên thiếu chưa từng rõ sắc không

Xuân sang lòng gởi vạn đào hồng

Khôn mặt chúa Xuân nay khám phá

Sàn gỗ đệm thiền ngắm rụng hồng

Và khi đó mùa xuân như đọng lại trong mọi vật ở mọi thời gian. Ðó là mùa Xuân của Thường, Lạc, Ngã, Tịnh. Ðiều kỳ diệu nhất là mùa Xuân này không bao giờ chấm dứt, luôn luôn bắt đầu và luôn đổi mới. Ðó cũng là tính chất trẻ thơ của mùa Xuân, tính chất không ngưng đọng ôm giữ. Mùa Xuân hiển lộ, phơi bày không che dấu, cho không một chút tính toán, đó là hồi hướng đến tất cả.

Trong Ðạo Phật ta cũng thấy tràn ngập tính trẻ thơ. Ðạo Phật là Ðạo duy nhất trên thế gian nầy, thông điệp đầu tiên được nói lên bởi một em bé. Em bé Tất Ðạt Ða khi vừa mới ra đờI đã nói với loài người Thông Ðiệp đầu tiên: Trên trời dưới trời chỉ có ta là tôn quý hơn cả. Chỉ có em bé chưa từng nói cái ta mới có thể nói Ta là cao quý hơn cả. Chỉ có tâm hồn tràn ngập mùa Xuân, tràn ngập những đóa hoa cúng dường mới là cứu cánh tối hậu, cứu cánh cao cả nhất của mỗi sanh linh, của mỗi cuộc đời. Trên trời dưới trời chỉ có cái Ngã Vô Ngã, cái Ngã của trẻ thơ, cái Ngã mùa Xuân nở hoa bất tuyệt, và ban cho bất tuyệt mới là cao quý hơn cả.

Cái Ngã Trẻ Thơ hay cái Ngã Vô Ngã nầy chính là bản tính chân thật, nguyên sơ của mỗi chúng sanh. Cái Ngã Vô Ngã nầy kinh Pháp Hoa gọi là Phật tánh, là tánh vốn có và thường hằng của mọi chúng sanh. Mọi chúng sanh bình đẳng trong Phật Tánh, cũng như
mọi bông hoa bình đẳng phơi bày trong mùa Xuân

Nếu chúng ta có thể thấy tất cả mọi người, mọi loài đều ở trong Phật Tánh, và có đầy đủ Phật Tánh, khi đó chúng ta sẽ thấy cả Pháp Giới là một mùa Xuân Thường Hằng, mùa an vui không cùng, và ban cho không cùng

***

Thế giới nầy như vậy đúng ra là thế giới Thường, Lạc, Ngã, Tịnh, và mọi sinh linh, mọi sự vật trong thế gian nầy đúng ra là những đóa. Nhưng trong thế giới hoàn tòan hạnh phúc đó thì chúng ta lại sống với khổ đau. Trong thế giới toàn hảo đó  thì chúng ta lại sống với bất toàn, chia cắt phân ly. Vì sao? Vì chúng ta đã tự trói buộc chúng ta, nhốt chúng ta vào trong chiếc nhà tù do chính tâm chúng ta tạo ra bằng tâm chấp  ngã, chấp Pháp, vì thế mà chúng ta không thấy được mùa Xuân Chân Thật, và Vĩnh Cữu trong thế gian nầy.

Nhưng rồi trên con đường tìm về tánh chân thật, khi chúng ta nhận chân được kẻ dựng nên căn nhà ngục tù nầy, chúng ta liền thấy và sống trong mùa Xuân Vĩnh Cữu. Mùa Xuân Vĩnh Cữu với sự ban cho không cùng, hồi hướng không cùng, vẫn luôn luôn ở trong đó, ở trong ta và trong khắp cả vũ Trụ, như vòng tay của Ðức Phật Di Lặc ôm trùm khắp Pháp Giới. Khi đó, chúng ta không còn là người thợ xây dựng nữa, mà là kẻ thong dong. Chúng ta không còn khởi một chút khuấy động nhỏ nhoi nào cho thế gian nầy, nói như Trần Nhân Tông:

– Vạn sự thủy lưu thủy

Bách niên tâm ngữ tâm

 lan hoành ngọc địch

Minh nguyệt mãn hung khâm

Nghĩa là:

– Muôn việc nước trôi nước

Trăm năm lòng nhủ lòng

Tựa hiên nâng sáo ngọc

Ðầy ngực anh trăng trong

Khi đó thì chúng ta mới biết ơn Mùa Xuân, mới thực sự thấy rằng muà xuân là mùa ban cho không cùng. hồi hướng không cùng. Trong mùa Xuân đó, trong tạng Pháp Giới thân của Ðức Phật Di Lặc đó, con người không thể hay không muốn, thốt ra một lời nào, mà chỉ lặng yên, lắng nghe và chiêm ngưỡng:

– Dương liễu hoa thâm điểu ngữ trì

Họa đường thiềm ảnh ngộ vân phi

Khách lai bất vấn nhân gian sự

Cộng ỷ lan can khán thúy vi

Nghĩa là:

– Chim nhẫn nha kêu liễu trổ dây

Thềm hoa chiều rợp bóng mây bay

Khách vào chẳng hỏi chuyện nhân thế

Cùng tựa lan can nhìn núi mây.

Xuân Cảnh-Trần Nhân Tông
.

 Nguyên Hảo 

Nguồn : Tập San Dược Sư

Chuyển đến trang:  1  2  3  4  5  6  7  8